Mazurski Park Krajobrazowy
Położenie gminy: Mikołajki, Ruciane Nida, Piecki, Pisz, Mrągowo, Orzysz, Świętajno
Data utworzenia 1977 r.
Powierzchnia 536,55 km²
Otulina 186,08 km²
Liczba rezerwatów 11
Mazurski Park Krajobrazowy to park krajobrazowy położony w województwie warmińsko-mazurskim (na terenie gmin Piecki, Mrągowo, Świętajno, Ruciane-Nida, Mikołajki, Orzysz i Pisz) w powiatach mrągowskim, piskim i szczycieńskim. Jest to jeden z największych parków krajobrazowych w Polsce.
Został utworzony w grudniu 1977 roku (na podstawie uchwały Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z 1970 roku). Celem jego utworzenia było zachowanie wartości malowniczego, jeziornego krajobrazu polodowcowego, bogatej fauny i flory, a także wartości kulturowych i historycznych Polski północno-wschodniej. W regionie, w którym powstał Park ścierają się wpływy klimatu kontynentalnego i morskiego z czynnikami lokalnymi tworząc specyficzny mikroklimat.
Powierzchnia całkowita Mazurskiego Parku Krajiobrazowego : 53 655 ha
Powierzchnia leśna: 29 tys. ha
Powierzchnia wód (rzeki i jeziora): 18 tys. ha
Strefa ochronna: 18 608 ha
Osady ludzkie: 29
Liczba stałych mieszkańców: ok. 4,8 tys.
Na terenie Mazurskiego Parku Krajobrazowego leży największe w Polsce jezioro Śniardwy o powierzchni 11 416 ha (wraz z jeziorami Kaczerajno i Seksty). Inne większe jeziora Mazurskiego Parku to : Bełdany (940,6 ha), Mokre (814,78 ha), Łuknajno (692,3 ha), Mikołajskie (498 ha), Warnołty (465 ha) i Zdrużno (252,3 ha).
W skład Mazurskiego Parku wchodzi północna część Puszczy Piskiej z rzeką Krutynią.
Fauna
Mazurski Park Krajobrazowy słynie ze swoich unikatów – do zwierzęcych należy zaliczyć kiełża (Pallasea quadrispinosa) – skorupiaka, uznanego za morski relikt polodowcowy, rzadkie odmiany gąbek (m. in. Euspongilla lacustris) spotykane w jeziorze Bełdany i rzece Krutyni oraz przedstawiciela epoki przedlodowcowej żółwia błotnego. Atrakcją są również koniki polskie, żyjące w Popielnie, niedaleko Rucianego-Nidy.
Mazurski Park Krajobrazowy słunie także z różnych gatunków fauny :
jeleń (Cervus elaphus)
sarna (Capreolus capreolus)
dzik (Sus scrofa)
zając bielak (Lepus timidus)
wiewiórka (Sciurus vulgaris)
lis (Vulpes vulpes)
jenot (Nyctereutes procynoides)
kuna leśna (Martes martes)
Kuna domowa (Martes foina)
łasica (Mustela nivalis)
tchórz (Mustela putorius)
jeż (Erinaceus europaeus)
kret (Talpa europaea)
ryjówki (Sorex araneus)
nietoperze (Chiroptera)
łoś (Alces alces)
wilk (Canis lupus)
wydra (Lutra lutra)
gronostaj (Mustela erminea)
borsuk (Meles meles)
bóbr (Castor fiber)
norka amerykańska (Mustela vison) (gatunek obcy, problematyczny)
Ptaki:
bielik (Haliaeetus albicilla)
rybołów (Pandion haliaetus)
orlik krzykliwy (Aquila pomarina)
bocian czarny (Ciconia nigra)
bocian biały (Ciconia ciconia)
żuraw (Grus grus)
puchacz (Bubo bubo)
cietrzew (Lyrurus tetrix) – na granicy wyginięcia
kania czarna (Milvus migrans) i ruda (Milvus milvus)
trzmielojad (Pernis apivorus)
kobuz (Falco subbuteo)
błotniak zbożowy (Circus cyaneus)
sowa uralska (Strix uralensis)
kormoran (Phalacrocorax carbo sinensis)
łabędź niemy (Cygnus olor)
tracz nurogęś (Mergus merganser)
czapla siwa (Ardea cinerea)
rybitwa czarna (Chlidonias nigier)
bąk (Botaurus stellaris)
czajka (Vanellus vanellus)
dzięcioł czarny (Dryocopus martinus) i dzięcioł zielony (Picus viridis)
jarząbek (Tetrastes bonasia)
orzechówka (Nucifraga caryocatactes)
krzyżodziób świerkowy (Loxia curvirostra)
wilga (Oriolus oriolus)
gołąb siniak (Columba oenas)
dudek (Upupa epops)
zimorodek (Alcedo atthis)
pluszcz (‚Cinclus cinclus) – nad górną Krutynią i na strumieniu Pierwos
Bezkręgowce:
paź królowej (Papilio machaon)
rusałka żałobnik (Nymphalis antiopa)
rusałka admirał (Vanessa atalanta)
mieniak tęczowiec (Apatura iris)
kozioróg dębosz (Cerambyx cerdo)
wałkarz lipczyk (Polyphylla fullo)
Flora
Spośród roślinnych reliktów należy wymienić mchy takie jak mszar, koimek, widłoząb długolistny i torfowiec oraz drzewa – borealna wierzba borówkolistna i wierzba lapońska.
cis (2 stanowiska)
storczykowate:
listera sercowata
listera jajowata
obuwik
storczyk szerokolistny
kruszczyk błotny
kruszczyk rdzawoczerwony
tajęża jednostronna
gnieźnik leśny
żłobik koralowy
rosiczka okrągłolistna
pływacz zwyczajny i pływacz średni
pełnik europejski
kosaciec syberyjski
mieczyk dachówkowaty
goździk pyszny
dzwonecznik wonny
orlik pospolity
lilia złotogłów
sasanka otwarta i sasanka łąkowa
zawilec wielkokwiatowy
dzwonek boloński
ciepłolubny miodownik melisowaty
kokoryczka okółkowa
Relikty glacjalne i borealne:
chamedafne północna (największe stanowisko w Polsce)
zimoziół północny
wielosił błękitny
turzyca strunowa
turzyca luźnokwiatowa i wierzba borówkolistna
widłak wroniec
wełnianka delikatna
bażyna czarna
bagnica torfowa
turzyca bagienna
żurawina drobnolistkowa
Rośliny wodne i związane z wodą:
kłoć wiechowata (brzegi jeziora Lisunie)
jeżogłówka najmniejsza
rdestnica nitkowata
mech wodny (Fontinalis dalecarlica)
krasnorost (Hildebrandtia rivularis)
mech (Paludella squarrosa)
Zbiorowiska roślinne:
grąd
bór sosnowy
ols i ols torfowcowy
W przyszłości planowane jest na części Mazurskiego Parku Krajobrazowego utworzenie parku narodowego.
Rezerwaty przyrody
Rezerwaty przyrody znajdujące się na terenie Mazurskiego Parku Krajobrazowego to:
Rezerwat przyrody Czapliniec – ornitologiczny, o powierzchni 17,10 ha
Rezerwat przyrody Czaplisko Ławny Lasek – ornitologiczny, o powierzchni 6,8[1] ha
Rezerwat przyrody Jezioro Łuknajno – ornitologiczny, o powierzchni 1189,11 ha
Rezerwat przyrody Jezioro Warnołty – krajobrazowo-ornitologiczny, o powierzchni 373,3 ha
Rezerwat przyrody Królewska Sosna – leśno-torfowiskowy, o powierzchni 103,76 ha
Rezerwat przyrody Krutynia Dolna – krajobrazowo-florystyczno-faunistyczny, o powierzchni 969,33 ha
Rezerwat przyrody Krutynia – krajobrazowo-leśny, o powierzchni 273,12 ha
Rezerwat przyrody Pierwos – krajobrazowo-florystyczno-faunistyczny, o powierzchni 605,48 ha
Rezerwat przyrody Strzałowo – leśny, o powierzchni 14,12 ha
Rezerwat przyrody Zakręt – torfowiskowo-leśny, o powierzchni 105,8 ha
Dane teleadresowe
Krutyń
11-712 Stare Kiełbonki
tel./fax. (089) 742 15 56